شیوهٔ نقد کتاب قدمایی: کتاب اسرار الشهادت

در برخی مقالات و کتاب‌ها پیرامون ملا احمد نراقی، صاحب کتاب عوائد الایام، مطلبی به نقل از یک «ایران شناس فرانسوی» به نام «ژول بونو» آمده که ظاهراً وجود خارجی ندارد و ساخته و پرداختهٔ یک مجلهٔ عامه‌خوان است. مطلبی که نقل می‌کنند چنین است: حاج ملا احمد نراقی که مرجع تقلید محسوب می شد و او را آیةالله می خواندند به اتفاق علمای دیگر فتوای جهاد دادند. یکی از رجال دربار فتحعلی شاه که با صدور فرمان جهاد مخالفت کرد، میرزا عبدالوهاب خان، ملقب به معتمدالدوله بود. او به حاجی ملا احمد نراقی گفت: چون شما مرجع تقلید هستید و در همه نفوذ کلمه دارید، از صدور فتوای جهاد خودداری کنید تا اینکه دیگران هم به شما تأسّی کنند و از صدور فتوای جهاد منصرف شوند؛ ولی حاج ملا احمد نراقی پیشنهاد معتمد الدوله را نپذیرفت و گفت: وقتی که کافر بر مسلمان حمله‌ور می‌شود وظیفه هر مسلمان این است که به جنگ برخیزد و آن قدر با کفر بجنگد تا اینکه مزاحمت او را از بین ببرد.میرزا عبدالوهاب خان معتمد الدوله نزد علمای دیگر نیز اقدام کرد و از آقا سید محمد که از بین النهرین آمده بود خواست تا از صدور فتوای جهاد منصرف گردد. ولی علمای روحانی شیوهٔ نقد کتاب قدمایی: کتاب اسرار الشهادت...

هنری مارتین پادری،[1] (۱۱۹۶ه‍ / ۱۷۸۱م‍ – ۱۲۲۷ه‍ / ۱۸۱۲م‍) کشیش پروتستان و مبلغ پرشور مسیحی بود. او در کمبریج زبان‌های فارسی و عربی را آموخته بود، به طوری که هنگامی که در خدمت کمپانی هند شرقی بود، جملات کتاب مقدس را به هفت زبان، از جمله فارسی، عربی و هندی ترجمه می‌کرد. (حائری: نخستین رویارویی‌های اندیشه‌گران، ۵۰۹-۵۱۲) او به قصد ویرایش و تصحیح ترجمهٔ فارسی خود از عهد جدید، عزم ایران کرد و در سال ۱۲۲۶، با معرفی‌نامه‌های از جان ملکم به ایران آمد و وارد شیراز شد. در آنجا از مجتهد میان‌مایه و «زاهد ساده»ای رساله‌ای دربارهٔ نبوت پیامبر اسلام طلب کرده است. او نیز «دفتری پریشان از اخبار قدما و اقوال علما جمع کرده» و تقدیم داشته. (قائم مقام فراهانی: منشآت قائم مقام، ۳۳۶) پس از آن، کشیش جوان ردیه‌ای موسوم به میزان الحق بر این رساله نوشت. (نخستین رویارویی‌ها، ۵۲۳) رسالهٔ ضعیف مجتهد شیرازی و ردیهٔ هنری مارتین نصرانی، به علاوهٔ علاقهٔ زیاد او به بحث و جدل با دیگران و تبلیغ مذهب مسیحی، باعث صدور رساله‌های مختلفی از علمای شیعی شد. (نخستین رویارویی‌ها، ۵۲۴)   حین بررسی احوالات این میسیونر پرشور و جدلی شیوهٔ نقد کتاب قدمایی: کتاب اسرار الشهادت...